II Gala Orderu Rzeki Wisły
Sandomierz, 23-24 luty 2019 r.
Kolejny rok na rzece Wiśle za nami. Obfitował on w wiele niezwykłych wydarzeń związanych z Królową Polskich Rzek, najczęściej w kontekście Setnej Rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Rzeczpospolitą Polską. Przed nami druga już, niezwykle ważna i prestiżowa impreza o zasięgu ogólnopolskim – Gala Orderu Rzeki Wisły, podczas której zostanie wręczony Order Rzeki Wisły.
Order Rzeki Wisły – honorowe odznaczenie dla osoby najbardziej zasłużonej dla odtwarzania, rozwoju i popularyzacji tradycji flisackich i szkutniczych w Polsce – wręczony został po raz pierwszy 23 lutego 2018 roku w Sali Rycerskiej Zamku Królewskiego w Sandomierzu. Uhonorowany nim został Zbigniew Gąsowski, założyciel i wieloletni prezes Stowarzyszenia „Loara-Wisła”.
Inicjatorem ustanowienia Orderu jest środowisko kultywujące tradycje szkutnictwa i żeglugi po Wiśle tradycyjnymi łodziami drewnianymi. Idea imprezy odwołuje się do dawnych dorocznych spotkań zawodowych cechów rzemieślniczych i kupieckich, głównie flisackich i szkutniczych, mających na celu podsumowanie sezonu spławnego i wspólne zaplanowanie kolejnego. Order wręczany corocznie, przyznaje kapituła pod przewodnictwem pomysłodawcy odznaczenia, retmana flisackiego, nauczyciela i popularyzatora polskich tradycji wodniackich Mieczysława Łabęckiego.
Uroczysta Gala Orderu Rzeki Wisły, podczas której zostanie wręczone odznaczenie, będzie okazją do pierwszego w 2019 roku spotkania środowiska pasjonatów rzeki Wisły. W ramach wydarzenia nastąpi podsumowanie kolejnego, niezwykłego roku wiślanego ale przede wszystkim odbędą się spotkania i panele dyskusyjne poświęcone rzece Wiśle oraz tradycyjnemu szkutnictwu wiślanemu. Miejsce i czas Wydarzenia powoduje, iż sandomierska Gala Orderu Rzeki Wisły wpisuje się na stałe w kalendarz najważniejszych ogólnopolskich imprez związanych z Wisłą. Dlatego udział w tej imprezie jest tak ważny dla ludzi i instytucji związanych z odbudową i rozwojem szkutnictwa oraz flisactwa oraz wszystkich zainteresowanych w prawidłowym zagospodarowaniu zasobów polskich rzek z Wisłą na czele.
Tegoroczna edycja Gali obfitować będzie w szereg unikatowych i pionierskich wydarzeń. Na szczególną uwagę zasługują planowane panele szkutnicze, którymi rozpoczyna się oficjalnie II Gala Orderu Rzeki Wisły. W sandomierskim Ratuszu każdy zainteresowany tradycjami rzemieślniczymi, również tymi, związanymi z ginącymi zawodami, będzie mógł pozyskać pomoc w kultywowaniu kilku z nich. Panele Szkutnicze odbędą się 23 lutego w godzinach 10.00 – 13.00. Omawiane na spotkaniach zagadnienia dotyczyły będą: takielunku, konserwacji powierzchni oraz sposobów zabudowy pokładu tradycyjnych jednostek wiślanych. Zarejestrowany w trakcie paneli materiał będzie służył do wydania Zeszytów Szkutniczych.
W trakcie uroczystości wręczenia Orderu Rzeki Wisły będziemy również świadkami pierwszego w historii wyróżnienia do którego pretendują wyłącznie szkutnicy ludowi z naszego kraju. Mistrz Szkutnictwa Tradycyjnego – to tytuł przyznawany wyłącznie przez armatorów i użytkowników tradycyjnych łodzi rzecznych. Bezpośrednio po Gali będziemy świadkami otwarcia wernisażu niezwykłych fotografii wiślanych autorstwa Jacka Marczewskiego. Wystawa zatytułowana „Powidoki wiślane szypra Kałuży” prezentuje 40 poetyckich obrazów Wisły i ludzi rzeki. W 2019 r. będzie można ją obejrzeć w kilkunastu nadwiślańskich miastach i miejscowościach oraz w Orleanie na Festiwalu Loary, największym europejskim festiwalu tradycyjnych łodzi i statków rzecznych. Premiera wystawy będzie miała miejsce na Zamku Kazimierzowskim w Sandomierzu.
Spore emocje budzi niedzielny panel, który w 2019 r. nosi tytuł „Przyszłość Wisły, Wisła przyszłości”. Spotkanie ma na celu przedstawienie kompendium wiedzy na temat współczesnej Wisły, pomysłów na nią i ich realizacji. Zapraszamy do udziału zarówno przedstawicieli miast i gmin nadwiślańskich, szkutników, flisaków ale również regionalistów i przyrodników. Mamy nadzieję, że dyskusje dostarczą pomysłów do rozwoju powiśla z należytym poszanowaniem Wisły i tego wszystkiego, w czym ta niezwykła rzeka jest dla każdego z nas tak ważna.
Również w niedzielę, wszyscy uczestnicy będą mogli wziąć udział w premierze ścieżki turystycznej pt. „Wiślanym szlakiem po Sandomierzu”. Nie każdy wie jakie historie wiślane opowiadają nam poszczególne zabytki Sandomierza. Wielu z tych, którym historia prastarego grodu nie jest obca, będzie zaskoczonych ciekawostkami związanymi czy to z historią ratownictwa wodnego, czy flisactwem i związanym z nim kupiectwem. Klimatu dla zwiedzania Sandomierza dostarczą przebudzone ze snu tradycyjne wiślane pychówki, które na krótki czas zagoszczą na sandomierskim Starym Rynku.
W ramach dodatkowych atrakcji proponujemy kolejne spotkanie z „Szamanem z Rzeki”. Będzie to autorska prezentacja opowiadań połączona z czytaniem wybranych fragmentów oraz twórczą improwizacją w zakresie opowiadania bajek. Jednym słowem, szykuje się nie lada atrakcją dla najmłodszych, którzy oprócz poznania historii i bohaterów baśniowego świata rzeki Wisły będą mogli rozwinąć się twórczo. Na deser zostanie zaserwowana sandomierska kolorowanka wiślana.
Dla środowiska Górnej Wisły, Sandomierza i Ziemi Sandomierskiej Gala stanowi przyczynek do poszerzenia szczytnej, lokalnej działalności związanej z Wisłą i wypromowania regionu w całej Polsce jako „kolebki wiślanego wodniactwa, szkutnictwa i flisactwa”. Gala będzie też chlubnym uzupełnieniem inicjatyw partnerstwa „Napędzani Wisłą”, w tym takich akcji jak: wiosenne i jesienne sprzątanie Wisły, wyprawy warszawskie i udział w obchodach Godziny „W”, organizacja Rejsów Niepodległości (11 listopada) oraz innych pionierskich wydarzeń takich jak „Dookoła Wody Festival”, czy rejsy edukacyjne „Sandomierką” - unikatową łodzią historyczną typu dubas.